Inleiding | Sporenplan | Blokindeling | Layout Koploper | Gegevens wissel-schakelmodules | Gegevens sein-schakelmodules | Gegevens overige modules | Gegevens terugmeldmodules en treinbezetmelders | Speciale acties

Inleiding

Op deze pagina staat gedetailleerde informatie over de layout van mijn modelspoorbaan en de gebruikte digitale componenten. De artikelnummers van de gebruikte railstukken (Fleischmann Profirail) staan echter niet vermeld om het geheel overzichtelijk te houden.
Voor mij vormt deze pagina een deel van de documentatie van mijn modelbaan.
Anderen kunnen hier wellicht inspiratie op doen voor een eigen modelbaan.

Sporenplan

Dit is de layout van mijn modelspoorbaan.
De layout heb ik getekend met behulp van programma Winrail.
 
Klik op de layout om een groter plaatje op te halen.

Sporenplan met artikelnummers

Klik hier voor een sporenplan met de Fleischmaan artikelnummers.
Let erop dat bij het tekenen van de layout weinig aandacht is besteed aan een nette plaatsing van alle artikelnummers. Een aantal artikelnummers is daardoor helaas minder goed leesbaar!

Stukslijst railstukken

De stukslijst zoals die uit Winrail komt, maar er kan niet worden gegarandeerd dat de stukslijst volledig is.
De weergegeven stukken flexrail zijn passtukken, dat zijn railstukken die ik zelf op maat heb gemaakt.
Type rails: H0 Fleischmann Profirail.

Blokindeling

Nogmaals de layout van mijn modelspoorbaan. Ik heb hierin met kleuren en symbolen de blokken (zoals gebruikt in programma Koploper) en de met een bezetmelder uitgeruste railsecties weergegeven. Klik op de afbeelding voor een vergrote weergave.
 

Betekenis van kleuren en symbolen:
 
Zwarte cijfers: bloknummer (in programma Koploper).
Zwarte cirkeltjes: scheiding tussen blokken of tussen blok en wisselstraat. De cirkeltjes staan ook halverwege de blokken 3 en 4, maar worden daar niet gebruikt: ik wilde beide blokken gebruiken om 2 korte treinen te stallen of één lange trein, maar het is helaas in programma Koploper niet mogelijk om daarvan gebruik te maken wanneer alle treinen de blokken van beide zijden moeten kunnen inrijden.
Blokken met zwarte pijl: in deze blokken geldt éénrichtingsverkeer (in blokken 20, 21, 22, 23, 61 en 62), met één uitzondering: stoomtreinen in blok 20 mogen keren om naar blok 5 te rijden.
Rood: stopmelder in blok, aan het einde van een blok waar een trein moet stoppen, stopactie in programma Koploper. Ook, bij blokken die in beide richtingen bereden mogen worden: startblok wanneer de trein over deze melder het blok binnenrijdt, start remmen in Koploper.
Groen: startmelder in blok (normaal alleen in blokken met éénrichtingsverkeer of in opstelblokken met stookblok), start remmen in programma Koploper.
Paars: extra melder in blok, bedoeld als extra stopplaats om een korte trein op een alternatieve locatie te laten stoppen.
Lichtblauw: ongemeld deel van blok, geen melder, alleen detectiediodes.
Donkerblauw: ongemelde wisselstraat, geen melder, alleen detectiediodes.
Geel: extra melder in blok, wordt niet gebruikt in programma Koploper maar is alleen bedoeld om de overwegbeveiliging aan/uit te schakelen. In de blokken 26 en 27 worden ook de rood gekleurde railsecties met melder, grenzend aan de gele railsecties, gebruikt om de overwegbeveiliging te schakelen: de desbetreffende treinbezetmelders zijn uitgerust met 2 onafhankelijke optokoppelingen (één voor de overwegbeveiliging en één voor aansluiting op een terugmeldmodule).
Oranje: speciaal blok met slechts één melder. Korte blokken die zijn tussengevoegd vanwege beperkingen of het kunnen toepassen van speciale acties in programma Koploper.
- Blok 42. Lengte railsectie: ca. 20 cm (1 recht railstuk). Dit blok is alleen toegevoegd omdat Koploper niet in staat is om de blokken 26 en 27 aan beide zijden te koppelen met blok 43, met de voorwaarde dat alle genoemde blokken in beide richtingen bereden moeten kunnen worden. Het blok beslaat slechts 1 railstuk (20 cm) en er is ingesteld dat treinen nooit in dit blok mogen stoppen.
- Blok 50. Lengte railsectie ca. 30 cm. Tussenblok vanuit de 2 sporen (blokken 51 en 52) van de lijnwerkplaats. Bedoeld om een loc die heeft getankt bij het tankstation in blok 48 te laten keren om wagens op te halen in blok 47.  
Opmerking: normaal kan een wissel nooit deel uitmaken van een blok. In blok 26 is dat wel het geval en dat geeft hier nooit problemen omdat alleen zeer korte treinen opgesteld kunnen worden in blok 70.

Layout Koploper

Hieronder staat de complete layout van mijn baan zoals opgetekend in programma Koploper.
De werkelijke baan heeft een U-vorm maar ik heb bij het tekenen in Koploper de poten van de U omgeklapt om een compactere tekening te krijgen.
 
In de layout staan diverse gegevens vermeld:
- de Koploper-bloknummers (in de grijze blokken)
- de wisselnummers (groen).
- de seinnummers (rood).
Seinen met één adres hebben de standen rood (afbuigend) en groen (doorgaand). Seinen met 2 adressen hebben 3 standen: rood (beide afbuigend), groen (het eerste adres doorgaand, het tweede adres afbuigend) en groen/geel (beide adressen doorgaand).
- de bezetmelders (zwart, 3 cijfers, de punt tussen het tweede en derde cijfer is weggelaten)
- O8 is een ontkoppelaar op adres 8
- R39 is een bistabiel relais op adres 39
- Het volgende is niet meer van toepassing: alle wisselspoelen worden vanaf juli 2020 aangestuurd via individuele outputs van schakeldecoders!
De wissels W1, W2, W18, W19, W21, W26 en W30 zijn overloopwissels. Hier zijn steeds 2 gekoppelde wissels (die altijd gelijktijdig van stand veranderen) op één uitgang van een schakelmodule aangesloten.
 
Klik op de afbeelding voor een weergave op ware grootte.

Gegevens wissel-schakelmodules

Gebruikte modules:
- 3 stuks DigiKeijs DR4018
- 6 stuks Lenz LS-100 (waarvan 2 stuks niet aangesloten wegens vervanging door DigiKeijs DR4018)
Opmerking: de RS-aansluitingen van deze modules zijn niet verbonden met de RS-bus waardoor de modules zich gedragen als LS-110 modules.
- 1 stuks Lenz LS110
- 1 stuks Lenz LS-150 (niet aangesloten, want vervangen door DigiKeijs DR4018)
- 1 stuks Roco 10775 (gemodificeerd)
- 1 stuks S-DEC-4 van Littfinski  Daten Technik
- Het volgende is niet meer van toepassing door inzet van extra DigiKeijs DR4018 modules:
Daar waar mogelijk heb ik 2 wissels aangesloten op één module-aansluiting. Het betreft de overloopwissels (dat zijn wissels die altijd gelijktijdig van stand veranderen) W1, W2, W18, W19, W21, W26 en W30.

Gegevens sein-schakelmodule

Gebruikte modules: 7 stuks SA-DEC-4 van Littfinski  Daten Technik.
De beide armseinen zijn aangesloten op wisselmodules.

Schakelmodules voor speciale toepassingen

Gebruikte modules: SA-DEC-4 van Littfinski  Daten Technik.

Gegevens overige modules

Overzicht van overige modules met ingebouwde DCC-voorziening.

Gegevens terugmeldmodules en treinbezetmelders

Gebruikte modules: 5 stuks LR101 terugmodules in de kleine behuizing (adressen 62 t/m 66) en 9 stuks Lenz LR101 terugmeldmodules in de oude grote behuizing (adressen 61, 67 t/m 74).
De modules in de grote behuizing (maar alleen de modules met adressen 61 en 67 t/m 72) vormen mogelijk een probleem met de LZV200 want geven dan regelmatig spontaan meldingen af terwijl er niets wijzigt aan de ingangen.
Lenz module LR101 met adres 61 wordt momenteel niet gebruikt.
De vanaf start met het Lenz systeem gebruikte 2 stuks LR 100 modules zijn afgevoerd wegens incompatibiliteit met de centrale/versterker LZV200.

Opmerkingen:
In totaal worden 18 treinbezetmeldprinten gebruikt (dit zijn allen zelfbouwprinten, met uitzondering van print 13: dat is een originele Lenz LB-100) met minimaal 2 en maximaal 16 opgebouwde bezetmelders.
De terugmeldmodules LR101 met adressen 61, 73 en 74 veroorzaakten aanvankelijk veel problemen en zijn door Lenz gemodificeerd. De modules met adressen 67, 70 en 72 heb ik zelf gewijzigd (grotere elco op interne voeding).
Wissel W21 vormt de aansluiting tussen de oprit naar de opstelsporen en de hoofdbaan. Deze wissel ligt midden in Koploper-blok 26 en daarom is in beide linker rail-aansluitingen van de wissel dezelfde treinbezetmelder gebruikt (66.5). Aangezien er altijd maximaal 1 trein in een blok kan rijden, gaat dit altijd goed.
De meeste blokken zijn voorzien van 2 en sommige van meer melders.
Enkele extreem korte blokken zijn met slechts één melder uitgerust:
- Blok 42. Dit blok is alleen toegevoegd omdat Koploper niet in staat is om de blokken 26 en 27 aan beide zijden te koppelen met blok 43, met de voorwaarde dat alle genoemde blokken in beide richtingen bereden moeten kunnen worden. Het blok beslaat slechts 1 railstuk (20 cm) en er is ingesteld dat treinen nooit in dit blok mogen stoppen.

Speciale acties

Automatisch ontkoppelen bij inrijden locloods
Voorziening voor locomotieven, die vanuit blok 5 de locloods inrijden (in blok 6 of 7), om aanhangende wagens af te koppelen.
(1) De ontkoppelrail is aangesloten op een Lenz schakeldecoder (W8 afbuigend) en de desbetreffende uitgang is geprogrammeerd op puls 6 sec (dit is de enige uitgang van alle Lenz schakeldecoders die zo staat geprogrammeerd; alle andere uitgangen staan op de fabrieksinstelling -puls 100 millisec-).
(2) In Koploper is bij "Speciale acties" ingesteld dat het ontkoppelrail wordt geactiveerd (stand: afbuigend, vertraging: 3 sec) wanneer bezetmelder 74.5 is geactiveerd. Deze bezetmelder wordt actief wanneer een loc blok 5 verlaat en op wissel W37 rijdt. De achterzijde van de loc is dan, afhankelijk van de lengte van de loc, nog enkele centimeters verwijderd van de ontkoppelrail.
De ontkoppelrail zal zo altijd worden geactiveerd wanneer een loc op wissel W37 rijdt, maar dit is niet gewenst: de wagens moeten alleen worden afgekoppeld wanneer een loc de locloods inrijdt (dus wanneer wissel W7 op rechtdoor staat ingesteld). In Koploper kunnen helaas geen extra voorwaarden voor de schakelactie worden ingesteld. Daarom is de volgende stap nodig:
(3) De spoel van de ontkoppelrail is niet direct op de desbetreffende schakeldecoder aangesloten, maar via een schakelcontact van een bistabiel relais die zelf is aangesloten op schakeldecoder R39 (in Koploper gekoppeld aan een schakelaar). De ontkoppelrail wordt zo alleen geactiveerd wanneer schakelaar R39 in de juiste stand staat.
(4) De vaste dienstregelingen die worden gebruikt om locs in de locloods (blokken 6 en 7) te rijden zetten schakelaar W32 alleen in de goede stand wanneer de locs de loods inrijden: alleen dan wordt de loc ontkoppeld van de rest van de trein. In de vaste dienstregeling is daartoe in vak "Diverse opties (bij geselecteerd blok)" ingesteld bij het voorlaatste blok "Schakelaar 39/Aan/Gestopt" en bij het bestemmingsblok "Schakelaar 39/Uit/Gestopt".

---

Website gertvanvoorst.nl - © Gert van Voorst - Gewijzigd op 9-4-2021.