Piko Railbus

Inleiding
Piko levert onder artikelnummer 52724 een mooie rode uitvoering van de DB railbus diesel motorwagen serie VT98 (wagennummer 98 9515) en stuurstandwagen serie VS98 (wagennummer 98 226).
Een bijpassende decoder met sound is verkrijgbaar onder artikelnummer 56470: een Piko SmartDecoder 4.1 PluX22 met Soundinterface en voor de railbus passende luidspreker.
De railbus is vanaf oktober 2019 eveneens verkrijgbaar met ingebouwde SoundDecoder: artikelnummer 52726.
Het treinstel wordt geleverd in een chiq ogende degelijke verpakking met goede documentatie.
 
Het model heeft een vrije doorkijk door de heldere ramen en is voorzien van veel details. Er is een volledig interieur (éénkleurig), alhoewel de beenruimte voor passagiers in de motorwagen wel minimaal is en de banken niet aanwezig zijn op de inbouwplek voor de decoder (afgedekt door een plat klepje). In de bijwagen is ook een dienstafdeling voor goederentransport aanwezig. De decoder (en de luidspreker) kunnen verdekt worden ingebouwd.
Het model is voorzien van witte LED-frontverlichting en rode sluitlichten, alleen de front/sluitlichten van de buitenste wagens is aan. Verder is er apart schakelbare interieurverlichting en verlichting van het koersbord.
De laag liggende koppelstang met kortkoppeling geeft 6 elektrische signalen door, waaronder de railspanning.
De motorwagen heeft voldoende gewicht om met enkele bijwagens te rijden.
De rijeigenschappen zijn prima, het model rijdt zonder problemen door wisselstraten.
 
Specificaties: DB tijdperk III; Lengte over de buffers: 321 mm; Minimale radius: 360 mm; Digitale interface: NEM 658 PluX22.
Een railbus motorwagen (VT) kan alleen rijden of in combinatie met 1 stuurstandwagen (VS) eventueel aangevuld met maximaal 2 bijwagens (VB). Aan een railbus motorwagen (VT) kunnen ook enkele goederenwagens worden aangekoppeld.
 
Ik heb één extra bijwagen aangeschaft (Piko artikelnummer 59616) en tussen de motorwagen en de stuurstandwagen geplaatst. De front en sluitlichten hiervan blijven netjes uitgeschakeld en de binnenverlichting schakelt mee met die van de andere rijtuigen. Deze bijwagen is ook voorzien van stroomafnemers op de wielen en zorgt daarmee voor een goede stroomvoorziening van de complete combinatie van 3 rijtuigen.
 
 
 
Meer informatie over het model van Piko
Dit  filmpje vertelt het verhaal over de DB railbus en het model van Piko.
 
Onderstaande wervende tekst over het model is afkomstig van de website van Piko:
 
Mit den neukonstruierten Modellen des legendären Schienenbusses VT 98/VS 98 der Deutschen Bundesbahn offeriert PIKO ein weiteres perfekt auf den Einsatz auf Modellbahnhaupt- und Nebenstrecken abgestimmtes Fahrzeug mit vielen Highlights.
Erstmals werden hiermit Modelle in Großserie von Fahrzeugen der frühen Bauserien angeboten. Ein echter Blickfang stellen die beleuchteten seitlichen Zugzielanzeiger dar.
Der Triebwagen wird von einem starken Kleinstmotor angetrieben, der zugunsten einwandfreier Laufeigenschaften mit Schwungmassen ausgestattet ist und besitzt für optimale Fahreigenschaften ohne Soundunterbrechungen einen ab Werk eingebauten Pufferkondensator.
Der Antrieb wirkt auf beide Achsen des Triebwagens.
Trieb- und Steuerwagen sind über eine stromleitende Kurzkupplungskinematik miteinander kuppelbar.
Die Beleuchtungsfunktionen beider Fahrzeuge, u.a. auch die Lampen über den Führerständen, sind gesondert schaltbar.
Freier Durchblick durch die Fahrgasträume ist möglich.
Der Triebwagen lässt sich vorbildgerecht auch als Triebfahrzeug für die Mitnahme einzelner Güterwagen verwenden.
Der PIKO Sounddecoder 4.1 der neuesten Generation beherrscht die Datenformate DCC mit RailComPlus®, Motorola® und Selectrix®.
Der verbaute Lautsprecher ist genau auf den Triebwagen abgestimmt. Viele typische Geräusche wie Motorengeräusch, Signalhörner, Bremsenquietschen und weitere schaltbare Funktionen sind einzeln abrufbar. Mit einstellbarem individuellem Mapping für bis zu 44 Funktionen. Das Schlusslicht ist separat schaltbar.
Sound ist auch im Analogbetrieb möglich – nur Motorengeräusch.
Bremsschläuche zum optionalen Aufrüsten für den Vitrineneinsatz liegen bei.

Foto's van de fabrikant
Onderstaande foto's zijn afkomstig van de website van Piko.
Want waarom zelf foto's maken wanneer de fabrikant dat al heeft gedaan?

Inbouw Piko SmartDecoder
De railbus is verkrijgbaar met ingebouwde SmartDecoder (onder artikelnummer 52726), maar ik heb de decoder zelf ingebouwd. De decoder (SmartDecoder 4.1 Sound) met PluX22 aansluiting inclusief de luidspreker voor de Piko railbus VT98 heeft artikelnummer 56470.
 
Foto van de verpakking met de Piko SmartDecoder en de kleine speaker, die onzichtbaar ingebouwd kan worden in de motorwagen.

De kap van de motorwagen is verwijderd. Daarvoor hoeft alleen de koppelhaak aan de zijde van het stuurstandrijtuig uit de behuizing getrokken te worden, dan kan de kap naar boven toe afgenomen worden.
Door vervolgens de 2 grote zwarte kruiskopschroefjes los te draaien kan de blauwe afdekking afgenomen worden.

De printplaat kan afgenomen worden door het zilverkleurige kruiskopschroefje los te draaien. De aangesoldeerde bedrading is lang genoeg om de printplaat gekanteld naast de bak van het motorrijtuig te leggen.
De rode markering geeft aan waar de speaker geplaatst moet worden, hier zit nu extra gewicht.
Door het zwarte kruiskopschroefjes los te draaien kan het gewicht uitgenomen worden.
Overigens is de kleine motor met vliegwiel hier goed zichtbaar alsmede de contacten die de stroom vanaf de wielen doorgeven aan de printplaat.

Het gewicht is verwijderd, de speaker kan nu gemonteerd worden in de vrijgekomen ruimte.

De speaker is gemonteerd en met het kruiskopschroefje vastgezet. Even opletten dat de 2 aansluitdraden niet onder de speaker liggen maar netjes naar boven geleid worden via de aanwezige openingen.

De printplaat is weer gemonteerd, even opletten dat de bedrading niet bekneld raakt.
De beide aansluitdraden van de speaker zijn netjes naar boven geleid en gesoldeerd op de soldeerpunten LS-A en LS-B op de print.
De decoder is in de 22-polige PluX-connector op de print gestoken.

De blauwe afdeking van de print met interieur is teruggeplaatst en gefixeerd met de 2 zwarte kruiskopschroefjes.
Met aanblik van het plafond van het motorrijtuig waar ook een printplaat is gemonteerd. Hier zijn onder andere de buffercondensator, de koersbord-module en aan beeide kopzijdes het bovenste frontlicht zichtbaar.

Lijst met alle functies bij gebruik van een Lenz SILVER decoder met PluX22 interface
Deze decoder heb ik eerst gebruikt omdat de Piko SmartDecoder niet direct leverbaar was.
De railbus rijdt netjes en stil met deze decoder.

Lijst met alle functies van de Piko SmartDecoder voor de railbus
Zoals bij veel loc's en treinstellen van Piko klinkt het geluid prima, ondanks de kleine luidspreker.
Met name het motorgeluid (starten, stoppen, optrekken, rijden) klinkt zeer realistisch. Natuurlijk is bij het starten hoorbaar dat de VT98 serie met 2 Büssing U10 dieselmotoren was uitgerust.
Zeker ook noemenswaardig: het vertreksignaal en het remgeluid.
Het dimmen van de lichten als machinistgroet is een leuke extra functie.
 

Problemen met programmeren van de Piko SmartDecoder
Het programmeren van CV's in de Piko SmartDecoder blijkt onverwacht een probleem!!
 
Ik wilde CV 3 = optrekvertraging vergroten (zodat de railbus wat langzamer optrekt) maar dat lukte maar zeer moeizaam door de railbus te plaatsen op de Lenz programmeerrail en vervolgens de programmering uit te voeren met behulp van de Lenz handregelaar. Bij het uitlezen van CV's komt er geen data terug maar een error. En het, dan maar op goed geluk, toch maar een nieuwe waarde schrijven in een CV-register is slechts heel af en toe succesvol.
 
Het instellen van het algemene volume van de loc verloopt bij ESU LokSound decoders via CV 63.
Helaas heeft Piko ervoor gekozen om dat anders te doen, CV 63 heeft bij de Piko decoder een andere functie.
Het volume kan bij de Piko decoder worden ingesteld door eerst CV 1021 in te stellen op 2 en vervolgens CV 900 op de nieuwe gewenste waarde.
Dit is NIET gelukt via de Lenz programmeerrail. Bij uitlezen van registers CV 1021 en CV 900 komt altijd een error terug: de actuele waarde van deze registers is dus onbekend. Het op goed geluk programmeren van deze CV's heeft nog niet geleid tot het gewenste resultaat. Dat lukt ook niet met Lenz POM.
 
UPDATE: workaround
In de handleiding van de Piko railbus staat op en niet zo opvallende pagina dat ingeval van problemen met programmeren de buffercondensator even losgekoppeld moet worden. Er wordt gesuggereerd dat het los solderen van één "pootje" van de condensator voldoende zou zijn.
De buffercondensator zit op de plafondprint in de railbus. Die print er even uithalen is een heel gedoe en ook niet nodig: wanneer de kap van de railbus is losgenomen is er geen elektrische verbinding meer met de buffercondensator.
Dus: plaats de railbus zonder kap op de programmeerrail en start dan programmeermodus. De standaard DCC CV's kunnen dan makkelijk worden uitgelezen en geprogrammeerd. Het teruglezen lukt zelfs met PoM via de handregelaar LH101 (met recente firmware) en de LZV200 met ingeschakelde Global RailCom!
 
Het instellen van het volume verloopt minder makkelijk: het lukt niet om de CV-registers 1021 en 900 uit te lezen: de Lenz handregelaar (LH100 of LH101) meldt Error2.
Door de fout te negeren en de gewenste waarde te schrijven in de registers blijkt de programmering toch te lukken.
Dit zijn de handelingen die uitgevoerd moeten worden met de handregelaar LH101 (met nieuwe firmware):

• Startpunt: de handregelaar staat in de basisinstelling met een locadres op het display
• Druk op toets M, draai aan de draaiknop tot "Programmeren op programmeerrail" op het display staat, draaiknop indrukken
• Draai aan de draaiknop tot "Programmeren V" op het display staat, draaiknop indrukken
• Eerst waarde 2 programmeren in CV1021: Druk op cijfertoetsen 1021, druk op knop LOC (met symbool van locomotief)
• Op het display komt: ERROR 2, druk op knop PijlLinks.
• Druk op cijfertoetsen 2, druk op knop LOC, deze waarde wordt geschreven in CV1021
• Op het display komt: ERROR 2, druk op knop PijlLinks
• Nu kan de gewenste volume-instelling worden geprogrammeerd in CV900, bijvoorbeeld de waarde decimaal 30: Druk op cijfertoetsen 900, druk op knop LOC
• Op het display komt: ERROR 2, druk op knop PijlLinks
• Druk op cijfertoetsen 30, druk op knop LOC, deze waarde wordt geschreven in CV900
• Op het display komt: ERROR 2, druk op knop PijlLinks.
• Nu weer waarde 0 programmeren in CV1021: Druk op cijfertoetsen 1021, druk op knop LOC
• Op het display komt: ERROR 2, druk op knop PijlLinks
• Druk op cijfertoetsen 0, druk op knop LOC, deze waarde wordt geschreven in CV1021
• Op het display komt: ERROR 2, druk op knop PijlLinks
• Druk meerdere malen op knop Esc tot de basisinstelling van de LH101

Foto's van mijn Piko railbus
 
De stuurstanden zijn voorzien van een gedetailleerde stuurtafel.

De railbus wagens zijn onderling gekoppeld met een kabelboom die 6 elektrische signalen doorgeeft.

De railbus nabij de spoorwegovergang in de stad.

De railbus in de ochtendzon (opname met flitslicht).

De railbus in de ochtendmist met de extra gekoppelde bijwagen.

Foto's uit het grootbedrijf
 
De railbus in het grootbedrijf.
Foto gevonden op Railfaneurope.net, de locatie is station Nijmegen, foto gemaakt door Leen Dortwegt op 9 december 2006.

Hoe rijdt het model na 3 maanden?
Ben ik enkele maanden na ingebruikname nog steeds enthousiast over dit model?
Ja, het is een leuke combinatie met een heerlijk rauw klinkend motorgeluid.
Ondanks het geringe aantal wielen (dus: stroomafnemers) en de korte wiel-afstand rijdt de railbus probleemloos door Fleischmann wissels.
 
Ik heb wel één rariteit waargenomen: na activeren van de baanspanning door programma Koploper rijdt de railbus af en toe spontaan weg met ingeschakeld motorgeluid en alle functies aangeschakeld.
Dat kan geen actie van programma Koploper zijn maar moet een fout zijn in de sounddecoder van de railbus. Bij geen enkele andere loc of trein heb ik dit fenomeen eerder waargenomen.
Hoe krijg je de railbus weer stil: de beide wagens van de railbus even kantelen om aan één zijde de wielen van de rails te halen en zo de spanningstoevoer te onderbreken en de wagens na enkele seconden weer terugzetten. Dan blijft de railbus muisstil staan.

---

Website gertvanvoorst.nl - © Gert van Voorst - Gewijzigd op 1-12-2019.