Upgrade: sounddecoder in de Roco eloc DB 101 004-0
Inleiding
Ik beschik al geruime tijd over de Roco DB 101 (Roco artikelnummer 43741), de aankoopdatum kon ik niet terugvinden, maar dat zal
rond het jaar 2000 geweest zijn.
De loc was niet voorzien van een decoder, die heb ik zelf ingebouwd.
Op enig moment is de motor defect geraakt en die heb ik vervangen.
Het beschikbaar komen van veel geluidsprojecten op de website van Esu, waaronder natuurlijk van heel veel Duitse locomotieven en treinstellen,
was voor mij reden om de loc te gaan voorzien van een sounddecoder. Dan zal de loc weer regelmatiger ingezet worden, want op mijn modelbaan rijden
voornamelijk locs en treinstellen met sound.
Ik heb een LokSound 5 decoder met artikelnummer 58410 met 8-polige NEM steker van Esu toegepast.
Deze decoder wordt geleverd met een rechthoekige speaker waarvan de klankkast nog moet worden samengesteld met tussenframes en eindkap
op basis van beschikbare inbouwruimte.
Het geluidsproject heb ik gedownload van de website van Esu: S0084-LS5H0M4-Elok-BR101-V1-R1.
Functies van de sounddecoder in de Roco DB 101 eloc
Uit het Esu soundproject S0084-LS5H0M4-Elok-BR101-V1-R1: lijst met alle functies.
Functie F8 AUX2 is de "paarse" functiedraad van de decoder die is aangesloten op de extra ingebouwde LED
van de cabineverlichting in Cabine 1.
En een lijst met de volume instellingen van alle geluiden.
Programmeren van de decoder
Het Esu geluidsproject heb ik met mijn Esu Lokprogrammer en de Esu PC software "LokProgrammer 5" geprogrammeerd in de decoder LokSound 5.
Met programma LokProgrammer kunnen alle instellingen van de decoder naar believen en heel overzichtelijk ingesteld worden.
Daar kan zelf prutsen met CV's niet tegenop!
Het locadres is ingesteld op 101.
Typisch: na het programmeren bleek de loc niet aangestuurd te kunnen worden door mijn Lenz systeem op adres 101.
Dat lukt pas wanneer ik met de Lenz handregelaar adres 101 nogmaals programmeer terwijl de loc op de Lenz programmeerrail staat.
Het lijkt erop dat de ESU programmer hier de fout in gaat?
CV3 (optrekken) = 50, CV4 (remmen) = 15, CV5 (max speed) = 212.
Het overall volume staat in CV63: 50.
Opmerkingen over de Roco loc DB 101
Ik heb deze Roco loc rond 2000 gekocht en de loc is dus gedateerd maar ziet er nog goed uit.
De draaistellen zien er goed uit met een metalen kap aan de onderzijde die met schroefjes is vastgezet.
Het is opvallend dat Nederlandse locs van Roco er veel minder degelijk opgebouwd uit zien: neem bijvoorbeeld
de NS 1600 serie loc van Roco, die moet het doen met een simpel plastic kapje met onhandige klikverbindingen...
De loc is niet voorzien van kortkoppeling.
De loc rijdt zonder sound mooi stil.
Voor de front/sluitverlichting worden nog gloeilampjes toegepast. Aan beide kopzijden zijn daardoor een wit en een rood gloeilampje
in een opening van het chassis gedrukt. Het metalen chassis is daarvoor verbonden met de blauwe "accessoire plus" draad van de decoder.
Met koperen strips in de kap wordt de fitting van het lampje verbonden met de schakeldraden wit en geel van de front/sluitverlichting.
Met de nieuwe sounddecoder wordt deze loc nieuw leven ingeblazen.
De geluiden klinken zeer goed. De LokSound 5 decoder is uitgerust met 128 Megabit opslagcapaciteit, dat biedt natuurlijk voldoende ruimte
voor gedetailleerde geluidsfragmenten.
Met name de bedrijfsgeluiden via F1, waarbij na activeren het opbouwen van de loc zeker 30 seconden duurt. Pas dan kan de loc wegrijden.
Maar ook bij uitzetten hoor je nog zeker 30 seconden het geluid uitdoven.
De typhoons op F2 ("Doppelsignalhorn") en F3 ("Steuerwagen") klinken geweldig, dat heb ik nog nooit zo fraai gehoord!
De compressor onder F5 klinkt ook prima, die is ook random hoorbaar wanneer het geluid is aangeschakeld.
Er zijn 2 functies met een stationsomroep.
F15 is de SiFa Zwangsbremsung: waarschuwende geluiden zijn na activering hoorbaar en de loc maakt een noodstop. Na uitzetten van de functie trekt de
loc weer op tot de oorspronkelijk ingestelde snelheid, en dat werkt geheel onafhankelijk van de aansturing met de handregelaar of wanneer de
loc wordt aangestuurd middels programma Koploper.
Functie F8 stuurt digitale uitgang AUX2 aan, hierop is de verlichting van cabine 1 aangesloten.
Foto's van de Roco DB 101
De loc met afgenomen kap ligt hier op zijn kop. Het kapje over de ruimte voor de decoder is ook afgenomen.
Hier was de oude decoder zonder sound ondergebracht, maar de LokSound decoder past hier niet, die is te groot. De speaker past hier echter wel.
De speaker moet nog worden voorzien van een klankkast voor mooi vol geluid. Ik heb een 3 mm tussenframe en het eindkapje toegepast,
dat is ruim voldoende en de combinatie past dan in de ruimte onder de loc. Voor test is het geheel gefixeerd met tape
en dat bleek ook prima bruikbaar als definitieve oplossing, lijmen is dan niet nodig.
De speaker met kap zit geplakt onder de loc. Kap er weer over en je ziet er niets van. Het geluid is echter perfect te horen!
De loc met afgenomen print: de motor met aan beide zijden een vliegwiel is dan zichtbaar. De motor is een keer vervangen in het verleden.
Aan de linkerzijde (voorzijde van het metalen chassis) zijn de fittingen van beide gloeilampjes voor de front- en sluitlichten zichtbaar.
Met koperen stripjes in de kap
worden de fittingen verbonden met contactvlakken op de bovenzijde van de print. Een prima methode om op bedrading te besparen čn de lampjes op
hun plek te houden. Als massa-verbinding voor de lampjes wordt het metalen chassis van de loc gebruikt. Het metalen chassis is via de
onderzijde van de print bovenop de loc verbonden met de blauwe "accessoire plus" draad van de decoder.
De binnenzijde van de kap van de loc. De koperen stripjes zijn zichtbaar die voor de elektrische verbinding zorgen van de lampfittingen
en de print.
Het interieur van cabine 1. Hier komt aan de bovenzijde als cabine verlichting een restant stukje print afkomstig van een Digikeijs LED-strip. Die wordt geschakeld met de nog niet gebruikte paarse schakeldraad AUX2 van de decoder. Alleen een extra voorschakelweerstand van 10 KOhm is nodig om de stroom te beperken.
De LokSound decoder is aangesloten. Het is nu zaak om de decoder dusdanig te plaatsen dat de kap nog goed past.
Op de bovenzijde van de print is geen plek voor de decoder, dan gaat de kap er niet meer op. De extra bedrading moet om die reden ook zo plat
als mogelijk blijven: dus met ducttape vastzetten. De decoder hangt boven de tandwielkast van het draaistel, ondersteund
door een simpel stukje gevouwen karton.
De vier contactvlakken bovenop de print in elke hoek moeten vrij blijven: die dienen voor de verbinding met de frontlampjes
via de koperen strips in de kap!
Foto's van de DB 101 004-0 op de modelbaan.
Informatie over de DB 101 in het grootbedrijf
Wikipedia: In de jaren 1990 gaf de Deutsche Bundesbahn aan de industrie opdracht voor de ontwikkeling van nieuwe locomotieven
ter vervanging van oudere locomotieven van het type 103. Belangrijke componenten werden reeds in de locomotieven 120 005 en 120 004 gebruikt.
Beide locomotieven werden tijdens de proeven zonder storingen gebruikt in IC-diensten. Deze locomotief werd als type 121 verder ontwikkeld.
In 1994 verstrekte de Deutsche Bundesbahn (DB) de opdracht voor de bouw van deze locomotieven als BR 101 aan ABB Henschel.
Op 1 juli 1996 vond de roll-out van de eerste locomotief, de 101 003, bij ADtranz in Kassel plaats.
Massa: 84 ton. Aslast: 21,7 ton. Lengte: 19,1 meter. Max snelheid: 220 km/h. Stroomsysteeem: 15 kV / 16 2/3 Hz. Continu vermogen: 6400 kW.
Foto's gevonden op Railfaneurope.net.
