Upgradeproject: LokSound decoder in de Roco NS Hippels 622 en 633
Inleiding
Ik beschik over twee rangeerlocomotieven, ook wel genoemd "Hippels" of "Bakkies", van NS: de geel/grijze 622 en de groene 633.
De aankoopdatum en -locatie zijn niet meer bekend.
Gezien de haperende stroomafname hebben beide locs elk altijd met een vast aangekoppelde wagen gereden met slepers voor stroomafname
op de wielen en doorgekoppelde bedrading naar de loc voor extra stroomtoevoer vanaf de rails aan de loc.
De beide locs zijn identiek opgebouwd. Ze zijn voorzien van een compacte motor met één vliegwiel.
Eén as wordt aangedreven door de motor en via koppelstangen worden ook de wielen op de andere twee assen aangedreven.
De middelste as kan fors uitwijken naar beide zijden voor goede loop door gebogen trajecten.
De stroomafname vindt plaats met stroomafnemers op alle wielen maar dat verloopt niet optimaal doordat de assen star in een frame zitten
en er weinig ruimte is om oneffenheden in de baan op te vangen.
Aan de voor- en achterzijde is witte frontverlichting volgens omgekeerd L-sein aanwezig via een gloeilampje en lichtgeleider.
De locs waren niet digitaal voorbereid, ik heb destijds zelf een digitale decoder ingebouwd.
Ook deze locs moeten eraan geloven: inbouw van een LokSound 5 decoder met artikelnummer 58410.
Esu heeft een geluidsproject voor dit type loc beschikbaar gesteld:
S0287-LS5H0M4-Diesel-Class08_NS500-V1-R1. Dit project kan worden gebruikt voor de NS serie 500/600/700 rangeerloc's en de class 08 locs van
British Rail.
Mijn wensenlijst voor aanpassingen aan deze locs
Na openen van de kap van één van de hippels wordt direct duidelijk dat er geen ruimte is voor de LokSound decoder. De speaker
zou nog in de cabine ondergebracht kunnen worden maar dan kun je niet meer door de cabine kijken.
Als alternatief zou de decoder in een vast gekoppelde wagen geplaatst worden, dat had ik eerder ook al uitgevoerd
om extra railspanning toe te voeren.
Aangezien ik toch beschik over twee Hippels heb ik ervoor gekozen om beide Hippels vast aan elkaar te koppelen met behulp van
een 4-polige stroomvoerende steekkoppeling type SK-4 van Tams.
De cabines zitten aan het uiteinde van de aldus samengestelde trein want het blijkt makkelijker om weg te komen met de 4 draden
van de stroomvoerende koppeling aan de voorzijde van de Hippel. De verlichting aan de koppelzijde hoeft niet meer functioneel te zijn
en daardoor kan het gloeilampje worden verwijderd wat voor extra ruimte zorgt voor de doorvoer van de vier draden van de koppeling.
De motor en de aandrijving in de groene 633 worden verwjderd. In de vrijgekomen ruimte is dan voldoende plek voor de LokSound
decoder en de speaker. De 622 krijgt de railspanning en de motorspanning van de 633 toegevoerd via de koppeling en zal zorgen
voor tractie van de combinatie.
In de 633 kan makkelijk een LED als cabineverlichting worden geplaatst, die wordt aangestuurd door signaal AUX1 van de LokSound decoder.
In de 622 moet hiervoor een extra functiedecoder worden geplaatst. Dat is geworden de Tams FD-R, die had ik nog op voorraad liggen.
De functiedecoder stuurt met signaal AUX1 de frontverlichting aan de cabinezijde van de 622 aan, dus als de combinatie 622/633 achteruit rijdt.
Signaal AUX2 van de Tams FD-R stuurt een extra geplaatste LED voor de cabineverlichting aan.
De Tams FD-R is geprogrammeerd op adres 622, dezelfde als de LokSound decoder, wel zo makkelijk.
Overige instellingen:
- CV33 = 0, CV34 = 1: AUX1 stuurt de witte frontlichten bij achteruit rijden via functie F0
- CV36 = 2: AUX2 stuurt de LED voor de cabineverlichting aan via functie F2
- CV49 = 64, CV50 = 64: AUX1 en AUX2 worden niet gedimd
- CV53 = 0, CV54 = 0: AUX1 en AUX2 zijn niet richtingsafhankelijk
- CV61 = 255, CV62 = 255: AUX1 en AUX2 zijn continu aan, geen knippereffect
Het programmeren van de LokSound decoder of de functiedecoder moet met beleid gebeuren. De decoders mogen niet tegelijkertijd op het programmeerspoor staan (of niet op de vrije baan indien wordt geprogrammeerd met PoM).
Om de LokSound decoder in de 633 te kunnen programmeren moeten de beide locs gekoppeld zijn, want de LokSound decoder kan niet geprogrammeerd worden wanneer de motor niet is aangesloten. Één van de voedingslijnen van de functiedecoder moet even worden losgesoldeerd.
Om de functiedecoder Tams FD-R te kunnen programmeren moeten de locs worden losgekoppeld van elkaar. Alleen de 622 wordt dan op het programmeerspoor geplaatst met afgenomen kap. Er moet tijdelijk een extra belasting (gloeilampje) worden aangebracht op AUX1 of AUX2, anders lukt het programmeren niet.
De Tams FD-R functiedecoder kan het beste worden gereset (door een willekeurige waarde te schrijven in CV 8), wanneer de uitgangen niet reageren zoals ze zouden moeten doen volgens de instellingen in de handleiding. Daarna kunnen de vereiste CV's opnieuw geprogrammeerd worden.
Toepassing van rode sluitlichten zou mooi zijn, maar vereist dat de frontverlichting via een gloeilampje en een lichtgeleider worden vervangen door een printje met LED's. Daar begin ik niet aan, met name ook omdat de lichtgeleider in de cabine van de Hippels één geheel vormt met de ruiten.
Een werkend zwaailicht zou ook mooi zijn, ik ga nog eens bekijken of dat mogelijk is.
Foto's met commentaar van de Roco Hippels 622 en 633
De beide Hippels:
Links de groene 633 waarvan de motor al is uitgebouwd. Hier worden de LokSound decoder en de speaker geplaatst.
Rechts de geel/grijze 622 die de originele motor heeft behouden.
Op beide locs is de 4-polige stroomvoerende koppeling van Tams al geplaatst en de draden zijn naar boven doorgevoerd.
De onderzijde van een loc met aanzicht op de reeds geplaatste 4-polige stroomvoerende koppeling. De vier draden zijn aan weerszijden langs de koppelingsschacht door de tamelijk beperkte ruimte de loc ingevoerd.
De bovenzijde van loc 622 die tractie gaat leveren, de motor is hier tijdelijk verwijderd.
En de onderzijde van loc 622, de afdekkap is verwijderd. Alleen de achterste as wordt direct door de motor aangedreven, de andere assen via de koppelstangen.
De beide locs zijn even gekoppeld. Rood omkaderd de vier draden vanaf de koppeling beschermd door een stukje krimpkous, die door de opening, waar eerder het niet meer benodigde lampje voor de witte frontlichten zat, verder de loc in worden gevoerd.
Hier is de bedrading in de krimpkous wat beter zichtbaar. De kap kan later ongehinderd door de bedrading weer geplaatst worden.
De 633 zal zonder motor rijden en is drager van de LokSound decoder en de speaker. Hier al bedraad, maar moet nog worden vastgezet.
De 622 zorgt voor de tractie, hier al volledig bedraad vanaf de stroomvoerende koppeling. Vanaf de decoder zijn de rode en zwarte draad (railspanning) en de oranje en grijze draad (motorspanning) doorgekoppeld met de draden van de stroomvoerende koppeling.
De 633 is volledig bedraad. De speaker is vastgezet met een stukje dubbelzijdig schuim kleefband op de plek van het vliegwiel.
De decoder ligt los, de bedrading is vastgezet met kleefband.
Het omhoog stekende stukje print komt van een Digikeijs LED-strip en bevat nog één LED voor de cabineverlichting.
Deze is met een voorschakelweerstand van 4700 Ohm aangesloten op de paarse en blauwe drad van de decoder.
Even voor test op de baan. Een wonderlijke combinatie!
De frontverlichting in de 622 kan niet aangestuurd worden vanuit de 633, want alle draden in de 4-polige stroomvoerende koppeling
zijn al bezet en ik wil geen extra draden leggen tussen beide locs.
Dus moet er een functiedecoder geplaatst worden in de 622, dat is de Tams FD-R.
Aansluiting AUX1 stuurt de frontlichten aan als de combinatie 622/633 achteruit rijdt.
Aansluiting AUX2 stuurt via functie F2 een extra LED aan die fungeert als cabineverlichting van de 622.
De rood gemarkeerde weerstand van 4700 Ohm is de voorschakelweerstand voor de LED.
Zowel de frontlamp als de LED schakelen naar het metalen chassis van de loc (aangesloten op de zwarte draad van de railspanning).
Even testen op de baan. Bovenaan de LED die fungeert als cabineverlichting en onderaan het gloeilampje voor de frontverlichting.
Een geluidsproject programmeren
Ik heb Esu geluidsproject S0287-LS5H0M4-Diesel-Class08_NS500-V1-R1 gedownload en geprogrammeerd in de LokSound 5 decoder met mijn
Esu LoProgrammer.
Ik heb diverse wijzigingen aangebracht aan het project:
- Indien geactiveerd schakelt de cabineverlichting in cabine 1 uit wanneer de loc gaat rijden
- Met Functie F0 schakelen de witte frontlampen richtingsafhankelijk: vooruit de lampen van de 633 via de LokSound decoder en achteruit de lampen van de 622 via de FD-R functiedecoder
- Met Functie F1 wordt digitale uitgang AUX1 van de LokSound decoder in de 633 geactiveerd waardoor de cabinelamp in loc 633 aanschakelt
- Met Functie F2 wordt digitale uitgang AUX2 van de FD-R functiedecoder in de 622 geactiveerd waardoor de cabinelamp in loc 622 aanschakelt, de FD-R reageert alleen op de functies F0 en F2
- De geluiden achter functies F16 t/m F19 heb ik zelf toegevoegd vanuit andere Esu projecten, er is voldoende ruimte in de soundmemory van de LokSound decoder
- Functies F23 en F24 (Diesel Fahrstufe auf en ab) stonden in het originele project voor de class 08 achter andere functies, maar ze lijken hier niet te functioneren
Functies in de LokSound decoder
Opmerkingen over de Hippels 622 en 633
De nog aangedreven loc 622 rijdt zonder sound netjes en opvallend stil, ondanks de toegepaste compacte motor.
Natuurlijk mede dankzij de LokSound 5 decoder via hoogfrequente aansturing, want met de oude decoder maakte de loc veel meer lawaai.
De rijstroom wordt door beide locs, waarvan de railspanning is doorgekoppeld, zonder problemen goed opgenomen, ook bij het rijden over wissels.
De 4-polige stroomvoerende koppeling werkt prima en geeft zowel de railspanning als de motorspanning betrouwbaar en zonder haperen door.
Het bedrijfsgeluid klinkt heel goed, het geklop van de koppelstangen is goed hoorbaar.
Dit geluid maakt het veel aantrekkelijker om met deze locs te rijden. Mooi remgeluid.
Ook aardig om te activeren tijdens het rijden: F7 Kurvenquietschen.
Foto's van de Roco Hippels 622 en 633 op mijn modelbaan
Staatsie foto's gemaakt buiten in de tuin.
Bij de foto's met een dikke borderrand kan op de foto worden geklikt voor een grotere versie.
De NS 500/600/700 serie rangeerlocomotieven in het grootbedrijf
Raadpleeg voor informatie over de NS serie 500/600/700 dieselelektrische rangeerlocomotieven
Wikipedia.
De locomotieven waren uitgerust met één tractiemotor, hadden een vermogen van 400 pK en een maximum snelheid van 32 km/uur.
Foto's uit het grootbedrijf van de NS serie 600 rangeerlocomotieven
Onderstaande foto's komen uit het boek "Het Tractie- en Reizigersmaterieel van de Nederlandse Spoorwegen, Deel 2: Locomotieven en Rijtuigen"
geschreven door Jan-Willem Koene en Harrie Peters, van uitgeverij S.A. Editions H.K. De fotograaf van beide foto's is Cor Dijkshoorn.
En een foto van Tony Hisgett gedateerd 12 april 2009.
