Upgradeproject: LokSound decoder in de Roco e-loc NS 1008
Inleiding
Mijn Roco model van de Pruisisch blauwe NS e-loc 1008 heb ik op 24 december 2009 gekocht bij firma Interhobby in Nijmegen.
Het model heeft met een gewone decoder enige tijd gereden op mijn modelbaan maar lange tijd doorgebracht in een ladekast samen met andere lotgenoten.
Het aantal treinen dat op mijn modelbaan kan staan en rijden is nu eenmaal beperkt.
Wellicht dat de inbouw van een LokSound V5 decoder ervoor gaat zorgen dat het model weer vaker op de modelbaan te zien zal zijn.
De technische details van het Roco model:
Roco heeft mooie techniek toegepast bij dit model, en dat bij een model van een loc die alleen in Nederland heeft gereden.
Pruisisch blauwe kap met gedetailleerd ingerichte cabine met heldere ruiten.
Witte LED frontlampen en rode LED sluitlampen, waarbij lichtgeleiders worden toegepast, waardoor de lampen niet afzonderlijk aangestuurd kunnen worden.
De lampen aan de voor- en achterzijde zijn niet gescheiden uitschakelbaar. De bovenste lampen kunnen alleen rood licht weergeven, in de loc in
het grootbedrijf kon de kleur met een draaibare schijf worden ingesteld op rood, wit of geel.
Compacte motor met twee vliegwielen en cardanaandrijving op 4 assen. Op beide wielen van één as zijn antislipbandjes aangebracht.
Het frame met de grote aandrijfwielen is tweedelig opgezet voor een betere loop in voorwaartse richting waarbij oneffenheden in de rails
kunnen worden opgevangen. De wielen op beide middelste assen kunnen fors uitwijken naar beide zijden voor goede loop door bochten.
De frames met de loopas worden door veerkracht naar beneden tegen de baan gedrukt om te voorkomen dat de loopwielen met name bij wissels ontsporen.
Op alle wielen, ook op die van beide loopassen, zijn stroomafnemers gemonteerd.
Het model is voorzien van kortkoppeling, waarbij de koppelingsschacht ook verwijderd kan worden, zodat bijvoorbeeld aan één zijde het meegeleverde
gesloten schort kan worden gemonteerd.
Veel van de railingen zijn al aangebracht, alleen de metalen handgrepen naast de cabinedeuren moeten nog worden gemonteerd.
De traptreden onder de cabinedeuren kunnen eenvoudig worden vastgeklikt, ze vallen eraf wanneer de kap wordt verwijderd. Ze kunnen op
mijn modelbaan echter niet gebruikt worden want hinderen de wielen op de loopassen in sommige krappe bochten op mijn modelbaan
waardoor ze kunnen ontsporen.
Roco heeft ook een setje van 3 messing nummerborden meegeleverd.
Mijn wensenlijst voor aanpassingen aan deze loc
Ik wil natuurlijk passend geluid in deze loc maar een geluidsproject specifiek voor deze loc is niet beschikbaar.
Daarom heb ik een geluidsproject van een Zwitserse e-loc als basis gebruikt. De NS 1000 serie is ontwikkeld in Zwitserland
en er wordt techniek gebruikt die ook in Zwitserse locs werd toegepast, de loc is gebouwd naar voorbeeld van de Zwitserse Ae 4/6 door
Schweizerischen Lokomotiv- und Maschinenfabrik Winterthur.
Ik heb het Esu geluidsproject voor de e-loc Ae 6/8 van de BLS als basis gebruikt voor de aansturing van de NS 1008.
Dit project heb ik aangepast.
Ik wil dat de front- en sluitverlichting bij elke kop apart met een functie uitgeschakeld kan worden.
Daarvoor was het nodig dat de rode sluitlichten aan beide zijden losgekoppeld werden van de standaard aansturing via functie F0.
Op de print moeten daarvoor enkele printspoortjes doorgesneden worden. En de rode LED voor de sluilichten wordt voortaan aangestuurd
via de reeds aanwezige SMD voorschakel weerstand op de print aangevuld met een extra serieweerstand van 82 Ohm. Ze worden geschakeld via
resp. de uitgangen AUX3 en AUX4 van de decoder. Deze uitgangen zijn op een LokSound 5 decoder met 8-polige NEM-stekker
al beschikbaar via een rose en een groene draad.
Door de toepassing van lichtgeleiders van de rode LED op de print naar de bovenste lamparmaturen is het niet makkelijk om omgekeerd
L sein te realiseren waarbij de lamp rechtsboven wit licht toont. Ik laat dat daarom maar achterwege.
De mooi gedetailleerde cabine met de machinist vraagt om een goede cabineverlichting.
Ik heb dat alleen bij cabine 1 met de machinist gedaan. Op het plafond boven de machinst heb ik een losse LED geplakt afkomstig van een
restant Digikeijs LED-strip en daarop zijn 2 dunne wirewrap draden aangesloten.
Deze draden zijn gesoldeerd op specifieke aansluitpunten op de print. De plus-aansluiting van de LED op de "Accessoire-plus" via de blauwe draad
van de decoder en de minus-aansluiting van de LED via een weerstand van 4700 Ohm op de paarse draad die op de decoder is verbonden
met uitgang AUX2.
Klik hier voor een overzicht van alle aangebrachte wijzigingen aan de print.
Foto's met commentaar van de Roco NS 1008
De binnenzijde van de kap van de loc.
Grote cabines met zichtbaar de lichtgeleiders die het licht van de witte en rode LED naar de lamparmaturen aan de kopzijde van de loc leiden.
De bovenzijde van de loc laat de topprint zien met de 8-polige aansluiting voor een decoder.
De print is hier even losgeschroefd.
De compacte opengewerkte motor met aan beide zijden een vliegwiel en een zeer korte cardanas naar de aandrijving is zichtbaar.
Aanzicht op de onderzijde.
De wielen op de twee niet aangedreven draaibare loopassen zijn voorzien van aparte stroomafnemers.
Alle wielen op de 4 assen in het 2-delige frame nemen ook de stroom af, de beide wielen van één as zijn voorzien van antislipbanden, alhoewel:
één bandje ontbreekt, die heb ik er later opgezet.
Op de tweede foto zijn de koperen strips zichtbaar voor de stroomafname.
Ook is zichtbaar dat Roco ruim voldoende vet heeft aangebracht op de tandwielen en wiellagers!
Aan beide zijden op de hoofdprint is een klein printje haaks op de print gesoldeerd. Hierop zitten de wite en rode LED voor de witte frontlichten
en rode sluitlichten.
Links de gedetailleerde cabine met de machinist. Rechts het plafond boven de machinist waarop ik een LED voor de cabineverlichting heb gemonteerd.
De cabine is weer gemonteerd, de draden van de LED voor de cabineverlichting zijn aangesloten op de print in de loc.
Hier in detail de aangebrachte wijzigingen en aanvullingen op de print.
Klik op het plaatje voor een grotere weergave.
De LokSound decoder en de bedrading liggen voldoende plat bovenop de print. De kap kan er makkelijk opgezet worden, er is voldoende ruimte onder
de kap.
Hier is de speaker geplaatst, opgehangen aan de onderzijde van de print met een stukje dubbelzijdig klevend schuim.
De speaker, het tussenframe en de eindkap zijn met plakband vastgezet,
waardoor ook de metalen aansluitpunten niet in contact kunnen komen met het metalen chassis van de loc.
Inbouw Esu LokSound 5 decoder
De Roco loc NS 1008 is voorbereid voor plaatsing van een digitale decoder met een 8-polige stekker.
Ik heb een LokSound 5 decoder met artikelnummer 58410 met 8-polige NEM steker van Esu toegepast.
De meegeleverde rechthoekige speaker, voorzien van de 3 mm tussenframe en de eindkap,
kan prima geplaatst worden in de opening achter de cabine aan de voorzijde of achterzijde.
Een geluidsproject programmeren
Ik heb Esu geluidsproject S0332-LS5H0M4-Elok-BLS-Ae6-8-V1-R1 gedownload en geprogrammeerd in de LokSound 5 decoder met mijn
Esu LoProgrammer.
Ik heb diverse wijzigingen aangebracht aan het project:
- Indien geactiveerd schakelt de cabineverlichting in cabine 1 uit wanneer de loc gaat rijden
- Met Functie F8 wordt digitale uitgang AUX2 geactiveerd waardoor de cabninelamp in cabine 1 aanschakelt
- Met functies F27 resp. F28 worden de witte frontlampen en de rode sluitlampen vóór cabine 1 resp. cabine 2 uitgeschakeld
- De rode sluitlampen worden nu afzonderlijk van de witte frontlampen aangestuurd met digitale uitgang AUX3 resp. AUX4, en daarvoor is extra code toegevoegd aan het project bij de functietoekenning
- De geluiden van de meeste van de korte Zwitserse stationsomroepen heb ik verwijderd. Daarvoor in de plaats zijn 2 Nederlandstalige stationsomroepen toegevoegd. En een Vlaamse waarbij de omroep ook in het Frans, Duits en Engels weerklinkt, met een totale duur van 75 seconden! En er is evenwel nog heel veel vrije ruimte in het sound memory!
- Met functie F12 kan het geluid van de pantograaf die wordt opgezet of neergelaten worden weergegeven. Dat lukt alleen met uitgeschakelde motor. Bij het opstarten van de loc wordt de pantograaf namelijk ook al opgezet.
Functies in de LokSound decoder
Opmerkingen over het model
Het model rijdt zonder sound rustig ondanks het starre frame waardoor de 2 middelste grote drijfwielen in bochten fors moeten uitwijken.
De compacte motor maakt weinig herrie.
De rijstroom wordt via alle wielen opgenomen, 2 wielen van een aangedreven as zijn voorzien van antislip bandjes.
Na inschakelen van de bedrijfsgeluiden is met name het geluid van de ventilatoren en het schakelen van de rijstanden hoorbaar.
En bij start en afsluiten het geluid van de pantograaf.
Bij afremmen klinkt een mooi remgeluid.
De aanwezige stationsomroepen klinken deels heel vertrouwd (de NL versies) en apart (de Zwitserse en de Vlaamse).
Bij het plaatsen van de loc op de rails altijd even oppassen of alle wielen netjes zijn gespoord, de middelste twee drijfwielen
kunnen namelijk fors zijdelings bewegen.
Foto's van de Roco NS 1008 op mijn modelbaan
De remslangen zijn aangetipt met rode verf, dat ziet er net even beter uit.
Aan de andere zijde zijn korte slangen aangebracht want hier wordt de koppeling nog wel gebruikt.
Ook de opstaptreden onder de cabinedeuren zijn aangebracht, maar alleen voor de foto's. Ze kunnen simpel worden ingeklikt als de kap aanwezig is,
maar vallen eraf als de kap wordt verwijderd. De metalen handgrepen naast de cabinedeuren moeten wel kort afgeknipt worden
anders zitten de uiteinden in de weg bij het aanbrengen van de traptreden. Helaas zitten de traptreden de loopwielen in de weg in krappe
bochten op mijn modelbaan, dus ik moest ze na het maken van de foto's weer verwijderen.
Staatsie foto's gemaakt buiten in de tuin.
Bij de foto's met een dikke borderrand kan op de foto worden geklikt voor een grotere versie.
De NS 1000 serie in het grootbedrijf
Raadpleeg voor informatie over de NS serie 1000 elektrische
locomotief Wikipedia.
Hier staat een verwijzing naar het boek "Elektrische locomotieven NS-serie 1000" van Henk Bouman. Dit boek is niet meer verkrijgbaar.
Hier staat ook een weblink naar een speciale website over de NS serie 1000.
Met een link naar het Oerlikon Bulletin van mei/juni/juli 1949 dat 19 pagina's informatie over de NS serie 1000 bevat.
De NS loc 1008 van 1949 tot 1982 in dienst geweest bij NS en is daarna gesloopt.
De loc is in de jaren 1948/1949 door firma's Werkspoor en Heemaf in licentie gebouwd.
De eerste 3 locs van de serie 1000 werden gebouwd in Zwitserland
door de firma's Schweizerischen Lokomotiv- und Maschinenfabrik Winterthur (mechanische deel van de loc) en Maschinenfabrik Oerlikon
(elektrische uitrusting). Het voorbeeld van de loc was het Zwitserse type Ae 4/6.
Foto's uit het grootbedrijf van de NS 1010 in het Nederlands Spoorwegmuseum, fotograaf en tijdstip onbekend.
