De montage van de binnenverlichting
Ik maak gebruik van LED-strips van Digirails, type DR10 V2.
Het verhaal wordt verteld met foto's:
 

De rijtuigbak van het coupérijtuig is ontdaan van kap en interieur en de bedrading vanaf de stroomafnemers is zichtbaar. Ook deze klus heb ik al enkele jaren geleden uitgevoerd.
De uiteinden van de wielassen zijn gestoken in metalen houders, waaraan de bedrading is gesoldeerd, de wielas tussen de wielen is van kunststof. Een mooie stabiele vorm van stroomafname.
Dit coupérijtuig is altijd vast gekoppeld met het motorrijtuig van de TEE (er zit een vaste koppeling tussen deze beide bakken). Daarom zijn de draden van de stroomafnemers ook gekoppeld met die van het motorrijtuig. Beide bakken profiteren zo van een prima stroomtoevoer.

Het interieur staat weer in de rijtuigbak.
Ik heb het interieur jaren geleden geschilderd, maar dat was door de destijds aangebrachte gele binnenverlichting nooit zichtbaar van buitenaf.
Het interieur is voorzien van reizigers. Altijd weer een luguber klusje, want er is vaak onvoldoen ruimte voor voeten of zelfs benen. In dit coupérijtuig had ik zo te zien niet zo rigoureus te werk hoeven gaan met de botte bijl: macht der gewoonte, zullen we maar zeggen...
De verbindende tussenstukken aan de bovenzijde van de kap van het rijtuig, dat achter de rijtuigbak staat, heb ik verwijderd, zodat de LED-strip daar later niet door wordt gehinderd.

De LED-strip van Digirails voorzien van warmwitte LED's. Het betreft hier type DR10 V2.
De LED-strip zal ingekort moeten worden, want de rijtuigbakken van de Duitse TEE zijn niet zo lang.

Met de rode kaders is aangegeven waar de LED-strip wordt doorgezaagd en wat er dan overblijft: deze beide delen worden weer aan elkaar gehecht. Het blauw omkaderde deel wordt later ingebouwd als binnenverlichting in een koprijtuig.

De beide afgezaagde delen van de LED-strip zijn aan elkaar gehecht door twee stukjes metaal te solderen op de doorgaande koperbanen aan de achterzijde van de strip.
Als anti-knipper voorziening zijn 2 condensatoren (elco's) van 100 microFarad/16V op de daartoe voorziene locaties op de LED-strips gesoldeerd. Let op de polariteit: de minus-zijde van de elco zit naast gele LED, de plus-zijde van de elco zit naast het zwarte component (op de foto aangegeven met een rode plus).

Even tussendoor: een foto uit de documentatie van Digirails over LED-strip DR10 V2: zo worden de anti-knipper elco's aangesloten.

De beide delen van de LED-strip zijn aan de onderzijde aan elkaar gehecht door 2 stukjes draad te solderen op de twee doorgaande printbanen aan de buitenzijde van de strip. Ter plaatse van de solderingen is de soldeerlak van de printbanen verwijderd met een vijltje.

De kap staat weer over het interieur op de rijtuigbak. De bedrading vanaf de stroomafnemers is voorbereid.
De LED-strip is ingekort, weer verbonden en voorzien van anti-knipper condensatoren.
De lichtsterkte van de LED's op beide stukken LED-strip is gelijk ingesteld door beide strips even aan te sluiten op een spanning van circa 8 Volt en de stroom vervolgens middels een kleine schroevendraaier en de kleine potmeter in te stellen op 8 milliAmpère.

Het plaatsen van de LED-strip is zo gebeurd. Aan de uiteinden op de kap vastzetten met een drupje secondelijm. En de beide draden vanaf de stroomafnemers solderen op de LEd-strip.

Even snel testen of de verlichting werkt door het rijtuig op de baan te zetten: en jawel!
(Wat doet Sinterklaas op de achtergrond bij het clubje demonstranten?)

Met de bovenzijde van de kap er weer op kan het interieur van buitenaf worden bewonderd.
De kleuren van het interieur en de zittende figuurtjes komen in dit warmwitte licht goed tot hun recht.

Twee andere tussenrijtuigen van de VT601 zijn op dezelfde wijze voorzien van een LED-strip.
Het betreft een restauratierijtuig en zitrijtuig.

De trein is weer samengesteld.
De beide koprijtuigen zijn ook voorzien van een restant stukje met 2 LED's van een Digirails LED-strip.

 
 
 
 
 

Aanpassing van de frontverlichting van de koprijtuigen
De oorspronkelijke frontverlichting van de koprijtuigen bestaat uit 2 gloeilampjes die in digitaal bedrijf hun naam eer aan doen: ze geven niet meer dan een zwak licht.
Daarom worden ze vervangen door lichtdiodes: 2 stuks 3 mm rode LED's en 1 stuks 5 mm koud-witte LED.
Ook wordt een restant stukje LED-strip van Digirails als binnenverlichting aangebracht.
Het verhaal wordt weer verteld met behulp van foto's:
 

Aanpassingen in het koprijtuig, hier het motorloze koprijtuig.
Als binnenverlichting dient een restant stukje LED-strip die werd gebruikt als binnenverlichting voor de tussenrijtuigen. Dat wordt met stukjes montagedraad aangesloten op de print in het koprijtuig volgens onderstaand schema.
Aan beide zijden van het oorspronkelijke gloeilamphuis is een 3 mm rode LED aangebracht en met draden aangesloten op de print in het koprijtuig volgens onderstaand schema.
De 5 mm witte LED wordt op de plek van de gloeilamp voor de witte frontverlichting gelegd en met draden aangesloten op de print in het koprijtuig volgens onderstaand schema.

De witte LED ligt op de plek waar eerst het witte gloeilampje lag en geeft oogverblindend veel licht.
Links en rechts van het metalen gloeilamp-huis zijn de beide 3 mm rode LED's te zien.
De lichtgeleider in de kap van het koprijtuig is aan de onderzijde afgeplakt met aluminium folie om al te veel instraling van de rode LED's op de witte koplampen te voorkomen.

De aangepaste frontverlichting.
Het is lastig te voorkomen dat de rode frontlichten (aan de buitenzijde van beide onderste lampunits links en rechts) doorschijnen naar de witte lichten, maar ik kan daar niet zo mee zitten.

Even tussendoor: een fragment uit de documentatie van Digirails over LED-strip DR10 V2: zo wordt een eventueel vrijgekomen restant stukje LED-strip aangesloten. Ik heb een voorschakelweerstand van 1,5 kOhm gebruikt.

Schema van de wijze waarop de binnenverlichting (restant stukje LED-strip van Digirails) en de LED's voor de frontverlichting (2 x LED 3 mm rood voor de rode achterlichten, type onbekend, en 1 x LED 5 mm wit, type 110140 van Marl Optosource, voor de witte frontlichten) worden aangesloten op de aansluitingen Wit, Geel en Blauw van de gebruikte decoder in het koprijtuig.
De binnenverlichting wordt via twee diodes (type 1N4148) aangesloten op de aansluitingen Wit en Geel van de gebruikte decoder. Dit houdt in dat de binnenverlichting alleen aan zal zijn wanneer de frontverlichting is aangeschakeld.

 
 
 
 
 

Upgradeproject: Inbouw LokSound 5 decoder

Ik heb een LokSound 5 decoder met artikelnummer 58410 met 8-polige NEM steker van Esu toegepast.
De meegeleverde rechthoekige speaker heb ik niet gebruikt, het model was al eerder voorzien van een grote rechthoekige speaker met klankkast waarvan het geluid via de ventilator openingen bovenin de motorwagen perfect hoorbaar wordt gemaakt.
Het geluidsproject heb ik gedownload van de website van Esu: S0039-LS5H0M4-Diesel-VT11-5-Lyntog-V1-R1.
 

 
 

Functies van de sounddecoder in de Roco DB TEE VT601
Uit het Esu soundproject S0039-LS5H0M4-Diesel-VT11-5-Lyntog-V1-R1: lijst met alle functies.
 
Opmerking: bij Esu is ook geluidsproject S0081-LS5H0M4-Diesel-VT11-5-TEE-Gasturbine-BR602-V1-R1 beschikbaar. Deze is bedoeld voor de met gasturbine uitgeruste VT601 treinstellen. Dat geluidsproject heb ik even getest en het klinkt zeker spectaculair: alsof een vliegtuig gaat opstijgen. Ik heb echter geen VT601 model in turbine-uitvoering, dus kies toch maar voor de brullende dieselmotoren!
 
Functie F8 (AUX1) is de groene functiedraad, daarmee kan de binnenverlichting in de motorwagen worden geschakeld (in alle andere wagens is de binnenverlichting altijd aangeschakeld).
 
Extra informatie van Esu bij dit project:
Sound für den Dieseltriebzug VT11.5 der Deutschen Bundesbahn DB. Dieser Paradezug der Deutschen Bundesbahn wurde in den 1950er Jahren für den hochwertigen TEE (Trans-Europa-Express) Verkehr eingesetzt. In jedem der beiden Triebköpfe sorgte je ein Maybach MD 650 Motor (Mercedes-Benz MB 820 Bb) zusammen mit einem Strömungsgetriebe für den Vortrieb.
In diesem ESU-Projekt kann jeder der beiden Motoren getrennt voneinander gestartet werden. Auch der Hilfsdieselmotor für die Stromversorgung des Zuges kann getrennt geschaltet werden. Als "Highlight" können mittels CV 48 (Werte: 0,1, oder 2) verschiedene Signalhörner ausgewählt werden.

 
Het Esu geluidsproject heb ik met mijn Esu Lokprogrammer en de Esu PC software "LokProgrammer 5" geprogrammeerd in de decoder LokSound 5.
Het locadres is ingesteld op 601.
CV3 (optrekken) = 40, CV4 (remmen) = 40, CV5 (max speed) = 150.
Het overall volume staat in CV63: 192.
 
In het geluidsproject is het volume van het remgeluid wat lager ingesteld, dat klinkt standaard wel erg luid.
Ingesteld bij de Soundslot Einstellungen: Bremsgeräusch: Bremsenquietschen 002: Lautstärke ingesteld op 44 (stond op 128).
 
Via CV48 kan een ander hoorngeluid worden ingesteld. De standaard waarde 0 geeft het mooiste diepe geluid!

 
 
 

Opmerkingen over de Roco DB TEE VT601
De motor in de Duitse TEE blijkt bepaald niet geruisloos, dat had ik in het verleden natuurlijk ook al geconstateerd. Bij een ingestelde snelheidsstap vanaf 10 is de herrie van de motor duidelijk hoorbaar, ondanks de ingeschakelde sound.
In mijn rommelbak bleek nog een identieke motor van een eerder afgeschreven Roco loc te liggen die 1-op-1 overgezet kon worden, inclusief het vastzetten in het frame met één schroefje. En die motor maakt aanmerkelijk minder herrie want is met ingeschakelde sound niet hoorbaar. Probleem opgelost!
 
Alle assen van beide draaistellen in de motorwagen worden aangedreven door de motor die is voorzien van één vliegwiel. Van beide draaistellen zijn beide wielen van de buitenste as voorzien van antislipbandjes. Dat zorgt voor voldoende trekkracht. De eerste wagen achter de motorwagen is vast gekoppeld met de motorwagen en via 2 draden wordt de railspanning doorgegeven. Alle wagens van dit treinstel zijn voorzien van stroomafnemers ten behoeve van de binnenverlichting en door de koppeling krijgt de motorwagen altijd voldoende rijspanning aangeboden.
 
De bedrijfsgeluiden klinken prima. De beide dieselmotoren kunnen via aparte functies worden geactiveerd. Er is verder een functie voor de hulp dieselmotor. Het remgeluid klink ook prima, maar het volume heb ik wat lager ingesteld.
De hoorn klinkt ook prima en er is keuze uit 3 verschillende types. De standaard instelling geeft het mooiste geluid.

 
 
 

Foto's van de installatie van de LokSound decoder
 
De installatie van de speaker was al in het verleden uitgevoerd. Hier staan foto's van die installatie.
Na oplichten van het dak wordt een prachtige ruimte voor een rechthoekige speaker zichtbaar, de ronde past niet onder het gebogen dak. Het geluid kan na inbouw van de speaker door de ventilatieroosters in het dak naar buiten treden.